De legpuzzel van tolerantie
Tolerantie is een legpuzzel. In deze Tolerantie Campagne produceer ik elke week een paar nieuwe stukjes, die uiteindelijk allemaal in elkaar passen. Bij een legpuzzel kun je op de doos zien hoe de puzzel er uiteindelijk zal uitzien. Iets vergelijkbaars geldt voor deze pagina.
Klassieke bronnen van ons tolerantiebegrip
Epistemologie en scepticisme | Dialectiek | Moreel scepticisme | Stoïcisme | Humanitas | Vrijheid en gelijkheid in de Oudheid | Klassiek pragmatisme
Tolerantie in wereldreligies
Tolerantie in de geschiedenis van het christendom
Het Oude Testament | Jezus en Paulus | Substitutietheologie | Joodse sekte of wereldkerk | Individualisme in het christendom | Disciplinering van de gelovigen | De vervolgde kerk gaat zelf vervolgen | Augustinus en de Donatisten | Heidenen | De kerk en de staat | De stad van God | Er komt een kerk op het dorpsplein | De macht van de paus | Kerk en staat volgens de protestanten | Franse revolutie tegen de kerk | Een neutrale staat | De rechtvaardige oorlog tegen de islam | Het joodse vraagstuk | De moordenaars van Jezus | Tolerantie voor joden | Pfefferkorn en Reuchlin | Erasmus en Luther over de joden | Kettervervolgingen | Mondige burgers en ketterse bewegingen | Wat te doen met een ketter volgens Thomas van Aquino | Inquisitie | Slavernij | Stoïcisme in het christendom | Ook Erasmus pikte niet alles | Erasmus en de vrije wil | Sebastian Franck | Luther | Wiens land, diens religie | Valse vrede | De protestanten verbranden een ketter | Religieuze tolerantie in Holland | John Locke en het individuele geloof | Pierre Bayle en het subjectieve geloof | Spinoza en de gewetensvrijheid | Het seculiere tijdperk | Waarom was de kerk zo intolerant? | Dubbele moraal
Religieuze tolerantie in het judaïsme
Een heel korte geschiedenis van het judaïsme | De Joodse lappendeken | Een volk apart | Seksuele tolerantie in het judaïsme | Tolerantie van andersdenkenden | Bekering en apostasie | Betrekkingen met andere religies
Religieuze tolerantie in de islam
Geschiedenis van de islam in een vogelvlucht | Islamitische theologie in een notendop | Ontwikkeling van het tolerantiebegrip in de islam | Religieuze tolerantie voor joden en christenen | Ketterij en apostasie in de islam | Gedragstolerantie in de islam | Mensenrechten en de islam
Tolerantie in het boeddhisme
Boeddha’s leer | Stromingen in het boeddhisme | Meerdere waarheden | De dharma in de loop van de geschiedenis | De islam komt langszij | Mongoolse heersers | Tibet | Burgeroorlog op Sri Lanka | Hybride boeddhisme | Boeddhistische sociale en politieke ethiek | Boeddhistische voorschriften | Boeddhisme en staatszaken | Geringe voorspoed | Religieuze tolerantie | Gedragstolerantie | Seksuele tolerantie
Tolerantie in het hindoeïsme
Normen in het hindoeïsme | Betrekkingen met andere religies | Bekering en apostasie
Tolerantie en ethiek
Recht op tolerantie
Rechtsbegrip | Grieks en Romeins natuurrecht | Christelijk natuurrecht | Natuurrecht in de moderniteit | Menselijke waardigheid | Menswaardigheid | Een wereld zonder rechten | Het ontstaan van gelijkwaardigheid | Van nature vrij | Individuele rechten | Thomas Hobbes | John Locke | Jean-Jacques Rousseau | Codificatie | Wat is een recht | Troefkaarten | Heb je een recht omdat je een mens bent? | Grondrechten als constructie | Argumenten tegen grondrechten | FDR | De damestafel | Het paard van stal | Een westers onderonsje | De hypocrisie van mensenrechten | Effectiviteit | Lockeaanse en Hobbeseaanse staten | Woekerende mensenrechten | Wat is het alternatief?
Moraliteit
Genetische moraliteit | Evolutionaire speltheorie | Culturele moraliteit | Meta-ethiek | Deugd en geluk | Kantiaanse deontologie | Utilitarisme | Moraliteit en tolerantie
Gelijkheid
De mens als egalitariër | Gelijke monniken gelijke kappen | Zijn wij moreel gelijkwaardig? | Solidariteit in gemeenschappen | Systematisch bestuur en democratische gelijkheid | Rechtvaardige herverdeling | Herverdeling van wat? | Genoeg herverdeling | Identiteit en gelijkheid | Gelijkheid en tolerantie
Vrijheid en autonomie
Willen maar niet kunnen | Wil, belang en opties | Alles heeft een oorzaak, of toch niet? | De wil volgens Kant | Hoeveel vrijheid mag je verwachten? | Voorwaarden voor autonomie | Positieve vrijheid | Beïnvloeding en manipulatie | Het goede leven | Autonomie als maatschappelijk ideaal
Intolerantie
Paternalisme
Drie invalshoeken | Het schadebeginsel | Paternalisme en menselijke waardigheid | Irrationaliteit | Goede redenen voor paternalisme
Misdaad en straf
De functie van strafrecht | Waarom is iets strafbaar? | Mick en Roshita | Afschrikking als preventie | Vergelding | Geschiedenis van de milde bestraffing | Recidive in beeld | Afschrikking, pakkans en strafmaat | Tolerant straffen
Wij en zij
Motieven voor geweld en agressie | De heftigste groepsconflicten | Groepsdenken | De dynamiek van het groepsconflict | Xenofobie, discriminatie en racisme | Nationalisme | De gemeenschappelijke vijand en de zondebok | Radicalisering | Geweld van onderaf | De rot begint aan de kop | Hoe los een groepsconflict op?
Toepassingen
Pragmatische tolerantie
Religieus pragmatisme in de Nederlanden | Koloniaal pragmatisme
Religieuze tolerantie
De functie van religie | Interreligieuze tolerantie | Ontwikkeling van tolerantie in het christendom | Het tolerantieideaal in andere wereldreligies | Voedsel voor religieuze intolerantie
Gewetensvrijheid
Zeggen wat je vindt | Politieke tolerantie | Censuur in Engeland en Nederland | Censuur in Europa in de 18e eeuw | Censuur na de Franse revolutie | Het schadebeginsel en het voorzorgsbeginsel | Haatsproei | Polarisatie
Politieke tolerantie
Publieke rede | De duistere kantjes van de democratie | De opkomst van Mussolini | De kiezer heeft genoeg van democratie | De tolerantieparadox | Verbod op antidemocratische partijen: argumenten tegen | Verbod op antidemocratische partijen: argumenten voor | De ontwerp-wet op de Politieke Partijen
Gedragstolerantie
Fout gedrag | Strafbaar gedrag | Paternalisme | Straf
Seksuele tolerantie
Genetische moraliteit | Culturele normen | Incest | Pedoseksualiteit | Homoseksualiteit | Andere seksualiteit | Seks en de wereldreligies
Economische tolerantie
Wat is economische tolerantie? | De morele wetten van de economie | Radicale economische tolerantie | De intolerantie van overheidsingrijpen | Sociale tolerantie en handel | Handel, moderniteit en instituties
Sociale tolerantie
Afkeer van de vreemdeling | Culturen | Assimilatie of multiculturalisme
Tolerantie en welvaart
De welvaart van Amsterdam | De relatie tussen tolerantie en welvaart | De welvaartsexplosie | Oorzaken van de Industriële Revolutie | Waarom in Engeland? | Kennis, allocatie, vertrouwen en infrastructuur | Elites | Waarom liberalisering niet altijd werkt | Wat werkt wel? | Instituties | Wat is innovatie? | Een dolle mix | Creatieve destructie | Aziatische tijgers | Innovatieve transformatie